Aυτά τα τρία πρώτα έργα της Συλλογής είναι μια ενδεικτική -εν τέλει- συμμετοχή ενός βλέμματος, που άσκησε ένα τεράστιο ρόλο στο πώς είμαστε σήμερα εμείς, όπως και στο πώς μάς έβλεπαν, και εν πολλοίς ακόμη και σήμερα, μάς βλέπουν οι ‘άλλοι’.
Η καταπληκτική διαδικασία ωρίμανσης, που προσέφερε το Grand Tour, σε συνδυασμό με την πρόθεση καλλιέργειας και επισκόπησης του δυτικού κόσμου, ήταν ταυτόχρονα ένας αδιανόητος μηχανισμός, ο οποίος διαμόρφωνε, όχι μόνο πρότυπα, αλλά και συνειδήσεις, κυρίως με αφορμή τη θέαση των τότε υπολειμμάτων του αρχαίου κόσμου.
Κινούμενοι στη λογική των Dilettanti, οι James Stuart και Nicholas Revett, πέτυχαν να προσφέρουν όχι μόνο εις εαυτούς τους καρπούς ενός τέτοιου ταξιδιού, αλλά να αποτυπώσουν, ίσως με το πιο εμβληματικό και συστηματικό τρόπο, μια κατ’ εξοχήν τοποθεσία αυτής της διαδρομής, καθιστώντας, ενδεχομένως, με τη δημοσίευση τού έργου τους “The Antiquities of Athens measured and delineated”, τον προορισμό που θα όφειλαν όλοι να γνωρίζουν.
Η κατάσταση του Παρθενώνα, η Μονή των Καπουτσίνων, όπως και το αέτωμα/πρόπυλο από τη ρωμαϊκή Αγορά της Αθήνας, μπορεί να δείχνουν μια εκδοχή της προ-επαναστατικής κατάστασης, ταυτόχρονα όμως συμβάλλουν ώστε να συντελείται αυτή η περίφημη διαδικασία: από την εικονοποίηση, στη συνέχεια προς την εξοικείωση, με κατάληξη την ιδιοποίηση. Και όλα αυτά, στο όνομα της κατανόησης ενός μυθικού αρχαίου παρελθόντος.
Και είναι, καλώς ή κακώς, το τελευταίο, από το οποίο δικαιολογήθηκαν προτιμήσεις, κανονικοποιήθηκαν επιλογές και ουσιαστικά οριστικές διαμορφώσεις, από τις οποίες, φέτος, απέχουμε δύο αιώνες.
